Қаржылық сауат

Криптовалюта мен акцияларды дұрыс таңдау және алданбау жолдары

15.05.2025

1 мин

0

262

Сурет: ibmm.ru

Соңғы жылдары қаржы әлемінде “көпіршік” ұғымы жиі айтылатын болды. Бұл – белгілі бір активтің, мысалы, криптовалюта, жылжымайтын мүлік немесе акциялардың нарықтық бағасы нақты құнынан әлдеқайда жоғары болып, бір сәтте күрт құлдырап кетуі. Осындай қаржылық көпіршіктерге тап болған адамдар көп жағдайда ақшасынан айырылып, банкротқа ұшырайды. Бұл мақалада Dauletten.kz сайты қаржылық көпіршіктердің не екенін, олар қалай пайда болатынын және ең бастысы – оларға қалай алданбауға болатынын қарастырады.

Қаржылық көпіршік деген не?

Қаржылық көпіршік – бұл белгілі бір активке деген негізсіз, тым жоғары сұраныс нәтижесінде оның бағасы шынайы нарықтық құнынан бірнеше есе өсіп кететін жағдай. Бұл сұраныс көбінесе эмоцияға, алып-қашпа әңгімеге немесе “жеңіл ақша табу” мүмкіндігіне негізделеді. Ақырында, бұл көпіршік жарылып, баға күрт төмендейді.

Өмірден алынған мысал

2021 жылы криптовалюта нарығында болған жағдайды еске түсірейік. Көптеген адамдар биткоин мен басқа да сандық активтерге үлкен үміт артып, соңғы ақшасына дейін салып жіберді. Бағалар бірден шарықтап, артынша күрт құлдырады. Нәтижесінде көптеген жеке инвесторлар қомақты қаржысынан айырылды.

Қалай алданбауға болады?

1. Эмоцияға емес, логикаға жүгініңіз.

Егер бір нәрсе тым жақсы көрінсе – ол рас болуы екіталай. Инвестиция салмас бұрын нақты талдау жасаңыз.

2. Сарапшылар пікіріне құлақ түріңіз.

Қаржылық кеңесшілер, аналитиктер немесе экономистердің бағалауларын оқып көріңіз. Олар тәуекелді алдын ала болжай алады.

3. Қаржыңызды әртараптандырыңыз.

Барлық ақшаңызды бір ғана активке салмаңыз. Бұл – тәуекелді төмендетудің ең тиімді жолы.

4. Тарихтан сабақ алыңыз.

Dot-com көпіршігі (2000 жылдар), 2008 жылғы ипотекалық дағдарыс – бұлардың бәрі қаржылық көпіршіктің нақты мысалдары.

Қорытынды

Қаржылық көпіршік – әрбір инвестор немесе қарапайым азамат біліп жүруі тиіс құбылыс. Эмоцияға берілмей, нақты ақпаратқа сүйеніп әрекет етсеңіз, қаржылық қауіптен қорғана аласыз. Ең бастысы – қаржылық сауаттылықты дамыту және тәуекелдерді бағалауды үйрену.